Najskuteczniejszym sposobem zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa pracy jest właściwe zarządzanie bezpieczeństwem pracy.
Należy bezwzględnie pamiętać, że skuteczne zarządzanie bezpieczeństwem pracy polega głównie na umiejętności przewidywania i zapobiegania pojawianiu się problemów, a nie walki z nimi dopiero wówczas, gdy wystąpiły i spowodowały niekorzystne skutki.
Podstawowe zasady działań w zakresie zarządzania bezpieczeństwem pracy powinny być usystematyzowane w następującej hierarchii ważności:
- likwidowanie źródeł zagrożeń zawodowych,
- unikanie ryzyka w miejscu pracy,
- dostosowanie warunków pracy do psychofizycznych właściwości pracownika,
- zastępowanie niebezpiecznych technologii, maszyn, urządzeń, surowców itp. mniej niebezpiecznymi,
- stosowanie przede wszystkim ochron zbiorowych, a dopiero w ostateczności środków ochrony indywidualnej.
Należy podejmować działania, obejmujące przede wszystkim:
- ocenę ryzyka zawodowego,
- stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko,
- zapewnienie pracownikom niezbędnych informacji i szkoleń nt. zasad ochrony przed zagrożeniami
Podstawowe działania, na poziomie każdego przedsiębiorstwa, dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy to:
- określenie ogólnej polityki i celów kierownictwa firmy w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników,
- zapewnienie niezbędnych informacji umożliwiających wdrożenie ogólnej polityki,
- uwzględnienie zagadnień bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zarządzaniu i podejmowaniu decyzji, na każdym poziomie funkcjonowania firmy,
- konsultowanie spraw w dziedzinie bezpieczeństwa pracy z pracownikami,
- monitorowanie i przegląd efektywności przyjętej polityki i całego systemu zarządzania firmą.
Typowy model zarządzania bezpieczeństwem pracy, również w małym i średnim przedsiębiorstwie, uwzględniający powyższe zasady to:
- polityka ogólna– jasno określić zobowiązania, cele, odpowiedzialność oraz procedury funkcjonowania przedsiębiorstwa;
- planowanie– zidentyfikować i oceniać ryzyko zawodowe, jakie występuje przy wykonywaniu pracy w przedsiębiorstwie. Działania podejmowane w trakcie procesu planowania powinny obejmować:
– ocenę ryzyka zawodowego i działań ograniczających to ryzyko,
– określenie potrzeb dotyczących działań kontrolnych w firmie,
– identyfikację potrzeb firmy w zakresie szkolenia,
– upewnienie się, że pracownicy posiadają dostateczną wiedzę i umiejętności w zakresie bezpiecznego wykonywania pracy oraz że są im dostarczane niezbędne wskazówki i instrukcje;
- wprowadzanie i działania– chodzi głównie o praktyczne wdrażanie założeń przyjętych w procesie planowania. Może to polegać np. na:
– wprowadzaniu niezbędnych zmian organizacji i procedur wykonywania pracy, wyposażenia, maszyn, urządzeń, narzędzi,
– szkoleniach kadry kierowniczej i pracowników wykonawczych,
– doskonaleniu przepływu informacji;
- kontrola i korygowanie działań – stan bezpieczeństwa pracy w firmie należy monitorować i w razie potrzeby korygować. W tym celu powinny być stosowane metody proaktywne (np. podejmowanie działań wynikających z dokonanych kontroli, przeglądów, audytów) i reaktywne (np. na podstawie wniosków wynikających z okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków przy pracy oraz „zdarzeń potencjalnie wypadkowych”). Oczywiście zdecydowane pierwszeństwo należy dać metodom proaktywnym.
Każdy pracodawca powinien upewnić się, że w jego zakładzie pracy właściwie funkcjonuje system bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.
Sprawdź nasz sklep bhp – największy wybór środków ochrony indywidualnej